Ελένη Αρβελέρ, Γιώργος Νταλάρας: Το Άγνωστο Βυζάντιο στον Πειραιά | e-orfeas.gr

Τη Δευτέρα 10 Οκτωβρίου, έλαβε χώρα μία εκδήλωση για το Βυζάντιο, στον χώρο πολιτισμού PassPort στο κέντρο του Πειραιά. Η Βυζαντινολόγος, Πανεπιστημιακός και Ιστορικός Ελένη Αρβελέρ κατέθεσε άγνωστε πτυχές της ιστορίας του Βυζαντίου σε συσχετισμό με το σήμερα, συνομιλώντας επί σκηνής με τη σκηνοθέτη Μέμη Σπυράτου, η οποία διάβασε ποιήματά της, στο κατάμεστο, παρά την 24ωρη απεργία των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς, PassPort, ενώ πολλοί ήταν αυτοί που έμειναν απ' έξω λόγω έλλειψης χώρου! Μεταξύ των άλλων, η Ελένη Αρβελέρ άσκησε κριτική στον τρόπο που διδάσκεται η Ιστορία στα σχολεία, λέγοντας: «Οι νεοέλληνες προέρχονται από τη βυζαντινή οικογένεια, αλλά σχολειά μας σήμερα δεν διδάσκοται βυζαντινά κείμενα. Η αρχαιότητα διδάσκεται στο σχολείο, το βυζάντιο υπάρχει στο σπίτι και ανάμεσά τους... η ελληνική σχιζοφρένεια!» Πρόσθεσε επίσης, πως στην Ιστορία στο σχολείο μαθαίνουμε την ιστορία της αυτοεκτίμησης, καθώς κανένας ιστορικός και καμία χώρα δεν έχει διδάξει τα παραπτώματά της. Αυτός ήταν και ο λόγος που η ίδια κατέγραψε με τα ποιήματά της άγνωστες πτυχιές της Ιστορίας που δεν έχουν καταγραφεί από την επίσημη Ιστορία. Σε ερώτηση της Μέμης Σπυράτου αν το Βυζάντιο αντιμετώπισε αντίστοιχες με τις σημερινές δικές μας οικονομικές συνθήκες και πώς τις αντιμετώπισε, απήντησε πως το 1081 όταν ο Αλέξιος Κομνηνός ήταν αυτοκράτορας, δήμευσε όλη την περιουσία της εκκλησίας, ενώ αργότερα ο Μανουήλ Παλαιολόγος δήμευσε τα κτήματα της Μονής Βατοπεδίου! Συμπλήρωσε επίσης: «Είχαν κι άλλες δυσκολίες, δεν είχαν λεφτά -σας θυμίζει κάτι αυτό; Και τι έκαναν; Πάλι θα σας θυμίσει κάτι: πηγαίνουν επαιτεία!» Και το τελικό συμπέρασμα ήταν πως η επαιτεία δεν είχε αποτέλεσμα, αφού την ίδια ώρα οι ενωτικοί έριζαν με τους ανθενωτικούς την Πόλη... Στη συνέχεια η Μέμη Σπυράτου κάλεσε στη σκηνή τον Γιώργο Νταλάρα για να ερμηνεύσει, τα ποιήματα της Ελένης Αρβελέρ «Ιστοριογραφία», «Πρώτη Άλωση, 1204μ.Χ.», «Προς Κωνσταντινούπολη», «Νεοελληνικό» και «Ιδεολογικό», μελοποιημένα από τον Νίκο Πλάνατο, με τη συνοδεία του συνθέτη στο πιάνο, και των μουσικών Ανδρέα Καραντίνη στο μπουζούκι, Ανδρέα Κασιγιάννη στο σαντούρι και Θανάση Σοφρά στο κοντραμπάσο. Όπως ο ίδιος δήλωσε: «Χρωστάμε πολλά στην Κυρία Αρβελέρ, κι εγώ προσφέρω το ελάχιστο που μπορώ. Οι περίεργες συνθήκες της ζωής μου δεν μου έδωσαν το προνόμιο να σπουδάσω και να μάθω αυτά που ξέρει η κ. Αρβελέρ, γι’ αυτό θέλω να πω στον κόσμο πως ο πιο σοβαρός λόγος για τον οποίο βρίσκομαι εδώ, είναι για να την ακούσω!» Τα τραγούδια αυτά παρουσιάστηκαν για πρώτη φορά στις 15 Νοεμβρίου του 2004 σε μια αντίστοιχη εκδήλωση στο Θέατρο Rex, καθώς και σε ολοκληρωμένη παράσταση στις 16 Νοεμβρίου του 2008 στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών. Στη συνέχεια τη θέση στο πιάνο πήρε ο Γιώργος Παπαχριστούδης και ο Γιώργος Νταλάρας συνέχισε με μελοποιημένη και τα τραγούδια: «Στο Πέραμα» (Γ. Μαρκόπουλου - Γ. Χρονά), «Γυναίκα» (Θ. Μικρούτσικου - Ν. Καββαδία), «Νυχτερινό ΙΙ» (Ν. Καρανικόλα Ν. Λαπαθιώτη), «Μοιρολόι» (Z. Livaleni - Λευτ. Παπαδόπουλου), καθώς και την «Όμορφη Πειραιώτισσα» (Κ. Καπλάνη - Μπαγιαντέρα) που ταίριαζε απόλυτα να ακουστεί στην "καρδιά" του Πειραιά! Η βραδιά έκλεισε με τους τραγουδιστές Νεφέλη Κουρή και Νίκο Χαλδαιάκη με μελοποιημένη ποίηση καθώς και παραδοσιακά τραγούδια. Στο PassPort παρευρέθηκαν μεταξύ των άλλων οι τραγουδιστές και μουσικοί Μπάμπης Τσέρτος, Χρήστος Κωνσταντίνου, Ανδρέας Λάφης, Μάνος Γρυσμπολάκης και Δημήτρης Ρέππας. ΓΝΩΜΗ Γιώργος Νταλάρας : ερμηνευτικό ταξίδι από την Κωνσταντινούπολη ως το Πέραμα Μας ξαναταξίδεψε στην Πόλη - σαλπάροντας από τον Πειραιά αυτή την φορά(10/10/2011) – ο Γιώργος Νταλάρας, ερμηνεύοντας, την ποιητικά καταγραμμένη, από την Ελένη Γλύκατζη – Αρβελέρ, άγνωστη ιστορία του Βυζαντίου. Μια δουλειά, που την δουλεύει, ερμηνευτικά κι ενορχηστρωτικά, εδώ και μια 7ετία(!), αφού, δείγμα της πρωτοπαρουσιάστηκε στο θέατρο «ΡΕΞ» το 2004, ολοκληρωμένη το 2008 στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών και, τώρα, σε μια ακουστική εκδοχή, στο «PassPort» στον Πειραιά, την Δευτέρα 10-10-2011. Ελπίζουμε, σύντομα, αυτή η σημαντική δουλειά, να πάρει και (δισκογραφικά) σάρκα κι οστά. Οι μελωδίες του Νίκου Πλάτανου είναι αρμονικά δεμένες με την ποίηση της κορυφαίας βυζαντινολόγου, αφού απλώνονται σε μια ευρεία γκάμα, από την δημοτική και λαική μας παράδοση, για να φτάσουν στον σύγχρονο ήχο. Ο Νταλάρας, αποδείχτηκε, για άλλη μια φορά, ιδανικός ερμηνευτής του όλου έργου, με εκφραστικότατες ερμηνείες, πότε εκρηκτικές φωνητικά και πότε, εσωτερικές, αφαιρετικές κι αφηγηματικές, όπως τις επιζητούσε το εκάστοτε κομμάτι. Στο β’ μέρος τραγούδησε, στο ίδιο ατμοσφαιρικό ακουστικό κλίμα, από τη «Γυναίκα»(των Θάνου Μικρούτσικου και Νίκου Καββαδία), και το συγκινητικό «Μοιρολόι » (των Z. Livaneli και Λευτέρη Παπαδόπουλου), ως το «Πέραμα»(των Γιάννη Μαρκόπουλου και Γιώργου Χρονά) σχολιάζοντας, «επιτρέψτε μου να πω κι ένα τραγούδι για την πατρίδα μου»! Αυτή ήταν η βραδιά στο «PassPort», ένα ερμηνευτικό ταξίδι του Γιώργου Νταλάρα από την Κωνσταντινούπολη ως το Πέραμα, για όσους μπορούν να αφουγκράζονται τις μεστές ερμηνείες του, και τις εσωτερικές τους συνδέσεις, μουσικά κι ιδεολογικά. Τάσος Π. Καραντής Φωτογραφίες: Χρύσα Σωφρονά